چهارشنبه, ۸ شهریور ۱۳۹۶، ۱۲:۲۲ ب.ظ
در یک تقسیم بندی به سه نوع صدای انسان اشاره شده است:
صدای سینه
صدای سر (غنه یا تودماغی)
صدای ساخت گلو.
صدای انسان طی مراحل و نظام پیچیدهای با خروج هوا از ریه ها شکل میگیرد. به همین دلیل است که در عمل دم (کشیدن هوا به داخل ریه ها) نمیتوان سخن گفت. هوای بازدم از حنجره یا جعبه صدا عبور و با برخورد با تارهای صوتی مرتعش و سپس با عبور از سه حفره گلو، دهان و بینی تقویت شده و طنین و حجم پیدا میکند و نهایتاً در برخوررد با زبان، دندانها، کام و لبها، حروف شنیده میشوند.
با ترکیب حروف، کلمه و با ترکیب کلمات، جملهها شکل میگیرند. در واقع هوای بازدمی، در مسیر خروج از ششها و نای، وارد حنجره میشود و تفاوت صداها از اینجا شروع میشود. هوا به تارهای صوتی برخورد کرده و با ارتعاش آنها صدای خام اولیهای تولید میکند و به بالاتر میفرستد. در مسیرهای بالاتر سه حفره «حلق یا گلو»، «دهان» و «بینی» با تغییرات شکل خود این صداهای خام را به انواع اصوات گفتار تبدیل میکنند.
اندازه،شکل و ویژگیهای فردی این سه حوزه، درنوع صدای فرد، تاثیر مستقیم دارد. در عین حال تارهای صوتی افراد مختلف هم مثل ناخن و مو، تفاوتهایی را با یکدیگر دارند.
صدای هر فردی ویژگیهایی دارد که با آنها وضعیت صدای یک فرد تعیین می شود.
1. بلندای صدا: بعضی منابع به آن حجم صدا هم گفتهاند. در واقع منظور شدت صدای شنیده شده میباشد. به عبارت دیگر، منظور بلندی آن است که آیا صدای فرد بلند شنیده میشود یا آرام به نظر میرسد. میزان بلندی صدا به میزان فشار هوایی که از ریهها وارد حنجره شده و به شدت برخورد تارهای صوتی بستگی دارد. هرچه فشار هوا و شدت برخورد تارهای صوتی بیشتر باشد صدا بلندتر، و هرچه فشار هوا و شدت برخورد تارهای صوتی کمتر باشد، صدا آهستهتر به گوش میرسد.
گفته میشود صدایی که در حالت معمولی در فاصله هفت متری قابل شنیدن باشد بلندی لازم را دارد. فریاد زدن، بلند صحبت کردن، گلو پاک کردن و. .. را استفاده نادرست از صدا گویند چرا که شدت بالای برخورد تارهای صوتی ممکن است در صورت تکرار به حنجره و تارهای صوتی آسیب برساند. امروزه استفاده از دستگاههای الکترونیکی تقویت کنندهی صدا مقدار زیادی از این مشکل را حل کرده است.
2. زیروبم بودن صدا: منظور از زیر بودن صدا، نازکی صدا (مثل صدای زنانه) و منظور از بم بودن صدا،کلفتی صدا (مثل صدای مردانه) میباشد. تفاوت این دو را میتوان با وضعیت صدای اولین و آخرین کلید پیانو مقایسه کرد. به نظر میرسد که تفاوت طول و ضخامت تارهای صوتی در خانمها و آقایان دلیل اصلی تفاوت زیر یا بم بودن صدای آنهاست. به طور کلی هر چه طول تارهای صوتی افزایش و ضخامت آنها بیشتر شود صدا بمتر میشود. بنابراین اگر فردی بخواهد با صدای بسیار زیر صداسازی کند،باید طول تارهای صوتی خود را افزایش دهد تا ضخامت آن نیز کم شود و صدا زیر به نظر برسد و یا برعکس.
البته تارهای صوتی فقط تا حد معینی میتوانند کشیده یا کوتاه بشوند و اگر فردی بیشتر از حد طبیعی صدایش را زیر و بم کند به مرور صدایش دچار مشکل خواهد شد. تغییر در زیر و بمی صدا در طول گفتار نقش مهمی در «آهنگ گفتار» دارد که هر چه قدر از این ویژگی مطلوبتر استفاده شود، آهنگ گفتار دلنشین تر و پذیرفتنیتر خواهد بود. گویندگان حرفهای با این ویژگی برمعنای کلمات اثر میگذارند و در انتقال حسی خاص و بالا بردن نفوذ کلام از آن بهره میگیرند. برای بهبود این ویژگی میتوان صدای خود را بر روی نوار ضبط کرد و با تمرین در تغییرات زیر وبمی به بهترین آهنگ گفتاری دست یافت.
در مجموع صدا باید با سن،جنس و ابعاد بدن فرد سازگار باشد. مثلا یک مرد نباید صدای زیر تولید کند بلکه باید صدایش بم باشد و میزان بم بودن صدای او نیز متناسب باشد. و در عین حال قادر به تغییرات ارادی در زیر یا بم کردن صدایش باشد.
3. کیفیت صدا: منظور شفافیت صدا و میزان آمیختگی با سایر صداهاست. اینکه تارهای صوتی چگونه با هم برخورد کرده باشند،به آرامی یا محکم، میزان کیفیت صدا را مشخص میکند.
۰
۰
۹۶/۰۶/۰۸